Impedantie heeft met de weerstand te maken. Weerstand is uitgedrukt in Ohm. In meer detail betekend impedantie frequentie afhankelijke weerstand. De kabel die vanuit de versterker de speaker in gaat wordt hierna verdeeld door de cross-over naar de verschillende speakers in de kast. Elke speaker heeft haar eigen weerstand. Daarom wordt ook wel de nominale impedantie opgegeven voor de luidspreker als geheel.
Luidsprekers hebben gemiddeld een impedantie van 4 of 8 Ohm. Dit vermeld de fabrikant van de luidspreker in haar specificaties. Hierdoor heb je een goed beeld van hoe krachtig de versterker moet zijn om de luidspreker haar maximale rendement te laten geven.
De wet van Ohm
Hier lees je vast snel overheen maar kan in dit artikel niet ontbreken als 'side note'. De wet van Ohm stelt dat de elektrische stroom (I) door een geleider recht evenredig is met de spanning (U) en omgekeerd evenredig met de weerstand (R) van die geleider, oftewel: U = I x R . Dit betekent dat als de spanning toeneemt bij een constante weerstand, de stroom ook toeneemt, en omgekeerd.
Je speakers opblazen
Impedantie speelt een belangrijke rol bij het voorkomen van het opblazen van luidsprekers en het optimaliseren van de geluidsweergave. Impedantie verwijst naar de elektrische weerstand van een luidspreker, meestal uitgedrukt in ohm. Wanneer je een versterker aansluit op een luidspreker, moet de impedantie van beide goed op elkaar zijn afgestemd om het vermogen efficiënt te kunnen overbrengen en vervorming of beschadiging te voorkomen.
Hier zijn enkele manieren waarop impedantie van invloed is:
-
Mismatch tussen versterker en luidspreker: Als een versterker is ontworpen voor luidsprekers met een hogere impedantie (bijvoorbeeld 8 ohm), maar je sluit luidsprekers met een lagere impedantie aan (bijvoorbeeld 4 ohm), kan de versterker meer stroom leveren dan waar hij voor ontworpen is. Dit kan leiden tot oververhitting of het opblazen van de luidsprekers, vooral als je langdurig op hoog volume speelt.
-
Vermogen en controle: Versterkers met veel vermogen kunnen luidsprekers met een lage impedantie beter aansturen en beheersen, waardoor vervorming wordt verminderd. Dit zorgt ervoor dat de woofer nauwkeuriger beweegt. Als de impedantie van de luidspreker te laag is en de versterker niet voldoende vermogen levert, kan dit juist leiden tot vervorming en uiteindelijk schade.
-
Te hoge of te lage impedantie: Luidsprekers met een te hoge impedantie kunnen ervoor zorgen dat de versterker onvoldoende vermogen levert, wat niet direct schadelijk is, maar wel tot een slechtere geluidskwaliteit leidt. Aan de andere kant, luidsprekers met een te lage impedantie kunnen te veel vermogen van de versterker vragen, wat kan leiden tot thermische overbelasting van de luidsprekers of versterker.
Samengevat: een versterker met voldoende vermogen helpt de woofer goed te controleren, maar je moet ook letten op de juiste impedantiematch. Een mismatch kan leiden tot inefficiënt vermogenstransport, vervorming, en in het ergste geval, beschadigde luidsprekers.
Wat is de gevoeligheid van een luidspreker
Een andere goede manier om erachter te komen hoeveel vermogen jouw speaker nodig heeft is te kijken naar het rendement. Uitgedrukt in dB heeft de speaker een bepaald volume, gemeten op 1 meter bij 1 Watt. Hieruit komt een getal waar je mee kunt rekenen. Geeft een luidsrpeker bijvoorbeeld 93dB bij 1 Watt, dan weet je dat je een verdubbeling aan vermogen nodig hebt voor elke 3dB extra. Dit is een vast gegeven.
Produceert een luidspreker 108 dB bij 32 Watt die bij 1 Watt 93dB geeft dan weet je dat wanneer een luidspreker die 96dB geeft bij 1 Watt dus maar 16 Watt aan vermogen nodig heeft om ditzelfde volume te bereiken. Kort gezegd, hoe hoger deze dB aanduiding, des te gemakkelijker de speaker is aan te sturen. Dus des te minder weerstand (impedantie) heeft de speaker.
Let wel goed op dat als je voor surround gaat, of bijvoorbeeld een zone 2 wilt aansturen met dezelfde versterker. Dat alle speaker dezelfde weerstand hebben. Dit kan anders schadelijk zijn voor het systeem. Let er ook goed op dat de meeste versterkers met 2 zones geen 4 Ohm speakers aan kan. Je zult dit direct merken als de versterker enorm warm wordt.